Het klinkt saai, een blog over stemmen, maar hou toch even
vol.
Het is hier namelijk, in tegenstelling tot Nederland, een
stuk leuker en spannender om te stemmen; ze maken er een belevenis van. Het
schiet me nu overigens ook te binnen dat dit de eerste keer was dat ik een
Frans evenement heb meegemaakt waarbij er geen eten of drinken werd geserveerd,
maar dit terzijde.
Het begint al met inschrijven. De Europese Unie staat ons namelijk toe
om als niet-Fransen in onze eigen Franse gemeente te stemmen. In het kader
van: je betaalt hier je belastingen, dan mag je er ook wat van vinden. Dus, na
plechtig beloofd te hebben toch vooral niet
in Nederland te zullen gaan stemmen, zijn Gertie en ik ons hier gaan
inschrijven in het stemregister. Dat vraagt per persoon een formulier of 3-4, maar wij kennen het klappen van de zweep inmiddels, hadden de formulieren al
gedownload, uitgeprint en ingevuld, en
als echte formulieren-veteranen natuurlijk ook een kopie van het paspoort paraat dus we werkten ons er vlot doorheen.
En zo kwamen er, een weekje voor de verkiezingen, 2
stempassen per post, zonder verdere uitleg overigens.
De afgelopen weken hebben we hier via verschillende media de 2 lijsten gepresenteerd gekregen. De ene is van de zittende
burgermeester die zich met een 20-tal mensen presenteert en de andere is iemand
die van buitenaf een stel Sanvignards om zich heen heeft verzameld en zichzelf
als alternatief tegenover de burgermeester plaatst.
In Nederland wordt men, in zo’n periode, overspoeld door partijpropaganda
en dat wordt dan aan het einde van het briefje nog gauw even in de richting van
het belang voor je woonplaats uitgelegd, doorgaans in vage algemeenheden.
Hier gaat dat anders. De beide heren zijn ongetwijfeld
aanhanger van de ene of de andere partij, maar dat zie je dus nergens in terug.
Maar verder blijven, net als in Nederland, de ideeën die worden geëtaleerd bij fijne
algemeenheden, waar ze niet op kunnen worden afgerekend (denk ik dan altijd) als het budget toch een beetje mocht tegenvallen, wat het altijd doet.
Maar gisteren, de dag voor de verkiezingen, kwam er nog een
anonieme flyer in de bus om ons te laten kiezen voor de zittende burgermeester
met als argumenten: die andere meneer woont
niet eens in Sanvignes! En op zijn lijst, die pleit voor het laten leven van de democratie (wat volgens mij nou niet echt een logisch verkiezingsonderwerp is, gezien het feit dat er iets als democratie nodig is om überhaupt te gaan stemmen), staan
3 heren, de beoogd burgemeester incluis, samen met hun echtgenote (de drie dames gebruiken elk hun meisjesnaam). En nog een
moeder en dochter (ook onder 2 namen)! Dus wat nou ‘democratie’ en variatie: die dames volgen braaf hun echtgenoten en hebben overduidelijk
niets te zeggen, schande! Misleiding!
Dus was je dan misschien nog niet voor de één, dan ben je nu toch hopelijk wel tegen die ander. Ga stemmen, was het motto, en zorg voor 1 seul tour!
Dat is namelijk een ander aardig gegeven: verkiezingen
zijn hier, indien nodig, verdeeld over 2 rondes: de eerste om uit te maken wie van de kandidaten er het meeste kans maken en een
eventuele 2e ronde om te bepalen wie er nou écht moet winnen. En laten we
er dankbaar voor zijn, dat fenomeen heeft hier een aantal jaren terug de verkiezing van de
extreem rechtse LePen tot president kunnen afwenden. Die kwam namelijk wel een beetje erg ver in de 1e
ronde, iedereen schrok, en hij verloor de 2e ronde met overtuiging…
En dan het echte stemmen.
Om te zorgen dat iedereen kan stemmen doen ze dat hier op
zondag: geen gedoe van geen tijd, of werktijden die slecht uitkomen. Maar Gertie zit vandaag met Leon in
Zuid-Frankrijk voor de Coup de France waar Leon met zijn team nog voor in de
race is, en ik mocht dus 2 keer stemmen. Gertie was naar het politieburo
geweest om een mandaat te tekenen in het bijzijn van een overheidsdienaar, om
mij te machtigen. Daar hoefde ik niet bij te zijn overigens, noch een
certificaat of identiteitsbewijs voor te overleggen…
Dus ik naar het gemeentehuis, want je gaat niet zomaar
ergens heen: op je stempas staat bij welk stemburo je mag stemmen, niet zoals in Nederland overal in je gemeente.
Binnen stond bij de ingang een tafel met stapels blauwe
envelopjes en 2 stapeltjes met de 2 lijsten. Je mag 1 envelopje, 2 briefjes en
dan, als je wilt, in een hokje met te kort gordijn, bepalen welke van de 2
lijsten je in het envelopje doet. Voor de
nieuwelingen zoals ik hangt er een imponerend affiche van “Hoe te stemmen” met 1 Do (doe 1 lijst in het envelopje) en zo’n 20
Don’ts: niet 2 lijsten, niet nul, niet vouwen, niet krassen, niet dichtplakken,
niets erop schrijven, verkreukelen en zo verder.
Je mag er dus mee een hokje in, er is zelfs een hokje voor
rolstoelers bij, om in alle privacy te vouwen en daarna te proppen (want het is
een miezerig klein envelopje, het A5-je kan er na 2 keer vouwen nét in).
Dan het hokje uit, die andere lijst laat je gewoon in
het hokje liggen, en braaf in de rij en naar de stemtafel schuifelen.
Aan de stemtafel zitten
4 mensen, ernaast staat er nog 1 bij de stembus en aan de tafel haaks op
de eerste zit een 6e persoon. De rolverdeling is er als volgt:
Persoon 1 neemt je stemkaart in ontvangst, met een
identiteitsbewijs, en geeft dat aan
Persoon 2; hij/ zij houdt jouw stemkaart en ID-bewijs vervolgens vast
zodat persoon 1 jouw nummer kan roepen.
Persoon 6 (aan de andere tafel) roept ter controle je naam
terug naar 1 en/of 2 en dan concludeert
Persoon 3 dat je mag stemmen en roept “Peut voter” (“kan/mag
stemmen”, voor wie dat nog niet had gesnapt). Aan de tafel schuift je stemkaart
met ID-bewijs van 2, via 3, door naar
Persoon 4 die een datumstempel in je stempas zet en zelf
schuifel je verder naar
Persoon 5. Zij heeft wel 2 belangrijke taken en daar mag ze
dan ook bij staan: door middel van een hendel opent zij de stembus, verifieert
dat jouw envelop de opening is gepasseerd en roept dan “a voté” (als in “heeft
gestemd”) en nu mag je door naar
Persoon 6, die de tijd tussen het roepen van je naam en het
stemmen heeft gebruikt om je naam op te zoeken in een grote lijst. Daar legt
zij een lineaaltje over je naam heen waarbij er een handige opening is die
precies over het handtekeningvakje gaat: daar tekenen; niet ernaast, eronder of
erboven: nee, DAAR tekenen en je blijft vanzelf binnen de lijntjes.
En toen mocht ik lekker nog een keer, want gemandateerd. Dat
was door de politie dus netjes per formulier doorgegeven aan de gemeente, mijn
mandaat werd vergeleken met hun exemplaar en het hele circus begon opnieuw, maar nu
voor Gertie. Het was geweldig. Het halve dorp is er, praatjes over het weer en
andere onzin, handje schudden met de burgermeester (die vriendelijk-streng
toezicht hield) en met z’n allen net doen of we die stapel niet-gebruikte
briefjes van zijn concurrent niet in de stemhokjes zagen liggen. En dat onder een niet-aflatend “peut
voter!” en “a voté” als achtergrondmuziek en de komisch ernstige blik van de
mevrouw die de stembus opendoet. Super.
En 2 stempels rijker, niet te vergeten. De stempelmevrouw was echter zo onder
de indruk van onze status van Niet-Frans-Maar-Mag-Toch-Stemmen dat ze van pure
schrik (of stil verzet tegen die Euro-nonsens, je weet maar nooit) de datum op
de kop heeft gestempeld…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten