Oogst

In het voorjaar hebben we een deel van de tuin bij ons huis afgescheiden om er een moestuin van te maken. Met heel veel spierkracht van Rienk en hulp van de geleende bineuse (een klein gemotoriseerd ploegje) zijn er twee grote delen omgeploegd zodat Gertie groente verbouwen kon. 

Aardbeien, rode bieten, wortels, uien, sla, prei, tomaten, paprika's, aubergine, courgette, meloen, twee soorten pompoenen, spinazie, andijvie en boerenkool werden opgekweekt om daarna uitgeplant te worden of direct in de volle grond gezaaid. Met dank aan twee katten die de omgeploegde moestuin erg fijn vonden als kattebak, zijn niet alle zaadjes opgekomen. Ook is een deel van de oogst gewoonweg verdroogd door de enorm lange periode van droogte die half mei begon en de hele zomer duurde. Naast de droogte hadden we daarnaast te maken met enorme hitte in juni, juli en augustus. 

Toch zijn we niet ontevreden over de opbrengst van de moestuin. De rode bieten deden het erg goed en waren bijzonder lekker. Dat wat we niet direct op konden eten ligt in de vriezer te wachten. Ook de romatomaten en de courgette deden het goed, evenals de paprikaplantjes. De auberginezaadjes, afkomstig uit de "AH moestuintje" actie, leverden 3 aubergine planten op, maar slechts 2 eetbare aubergines. Met al die tomaten, paprika's en courgettes uit eigen tuin heeft Gertie ongeveer 15 tot 20 potten pasta/pizzasaus gemaakt en enkele bakken courgettesoep.

Nadeel van zo'n omgeploegd stuk grasveld als moestuin, is dat je in het begin enorm veel onkruid hebt en meer bezig bent met onkruid verwijderen dan met groente telen. Het leek Gertie dan ook een goed idee om een deel van het door Rienk met zo veel moeite omgeploegde land te beplanten met pompoenplantjes. De jongens vonden het maar zielig staan; 4 kleine iele pompoenplantjes op zo'n 6 m² moestuin. Maar een paar weken later hadden die 4 kleine iele pompoenplantjes wel het hele deel bedekt en groeiden ze zelfs door het hek heen. Een stuk of 7 pompoenen hingen buiten de tuin. Gelukkig is dat een stukje niemandsland, dus niemand heeft er last van. Een aantal van de dieren die in dat stukje niemandsland leven heeft overigens zalig genoten van één van de pompoenen. Iedere dag werd er een beetje van af geknabbeld. En omdat hun pompoen bleef hangen, lieten ze de andere pompoenen (gelukkig) met rust.

Enkele weken geleden hebben we een nachtje lichte nachtvorst gehad waarna de bladeren van de pompoenplanten helemaal verlept waren. Tijd om de pompoenen te oogsten. De voorraad, waarvan ook een groot deel al is weggegeven, ligt in de schuur te wachten tot wij er deze winter van gaan genieten. En nu op zoek naar zoveel mogelijk verschillende pompoenrecepten...

de voorraad pompoenen

pasta/pizza saus

Herfst?

Na een hele hete zomer (zie de vorige blod) hebben we ook een zalige herfst. Weinig regen, veel zon en nog steeds aangename temperaturen. Vanmiddag nog even lekker in het zonnetje in de tuin gespeeld met de hond en zonder jas aan. Volgens de krant gaat er dit weekend een einde komen aan dat prachtige herfstweer, dus snel nog even een blog over deze voor ons aparte herfst. 

Vorig weekend, half november, werden hier in de Bourgogne nog temperaturen van 17 à 18 graden gehaald. Dat betekent dat het op beschutte plekken, zoals bepaalde delen van de tuin, nog wel warmer was. Thomas en ik waren in t-shirt met korte mouwen de moestuin aan het omspitten. Half november! 

De natuur is hier danig in de war. De rozenstruiken maken nog steeds knoppen en staan volop in bloei (zie foto's). De lavendel begint aan z'n tweede bloei, evenals de wilde anjers. In het gras verschijnen weer paardebloemen en madeliefjes en even verderop, in de moestuin, is de boerenkool, eind juli gezaaid, klaar om geoogst te worden. 

Half oktober begonnen de nachten wel duidelijk kouder te worden en hebben we zelfs al een heel klein beetje nachtvorst gehad. Reden om de citroenboom en de fuchsia's toch maar vast binnen neer te zetten. Ze hebben het prima in het tuinhuisje, waarvan de deur open staat om te voorkomen dat de planten het er te warm hebben. Ook één van de fuchsia's, tijdens de hittegolf twee keer van een wisse dood gered, bloeit een tweede keer. 

Overal in de Bourgogne verder prachtige herfstkleuren. Iemand vertelde dat dat komt omdat er vroeg in de herfst voldoende regen is gevallen en het daarna nog behoorlijk warm is geweest. Of het waar is, weet ik niet, maar dit jaar lijkt het te kloppen. Een zalige 'Indian Summer'

Verwend

Deze zomer wonen we vier jaar in de Bourgogne in Frankrijk. De Bourgogne kent een licht landklimaat met warme zomers en koude winters. Gemiddeld  is het hier 3 tot 5 graden warmer dan in Nederland, behalve in de winter. Dan is het gemiddeld 3 tot 5 graden kouder, wat overeenkomt met een landklimaat: warme zomers en koude winters. Wat het voor ons vooral fijn maakt is dat er hier minder wind is dan in Friesland/Nederland. Dat maakt dat het met een beetje zon al heel gauw lekker warm wordt.

Tot nu toe horen we ieder seizoen van de Bourgondiërs dat dit seizoen 'echt niet normaal' is, maar zelfs dat wat ze hier een slechte, koude zomer noemden was nog warmer en zonniger dan we in Nederland gewend waren. Deze zomer was extreem. We hadden een heel warme maand juni, juli was zo mogelijk nog warmer en we hebben zelfs een echte hittegolf meegemaakt. De definitie van hittegolf in Frankrijk is dat er minimaal 3 achtereenvolgende dagen zijn waarop de minimumtemperatuur 21 graden of hoger is en de maximumtemperatuur boven de 33 graden komt. Dat betekent dat het nauwelijk afkoelt en de temperaturen overdag oplopen tot boven de 40 graden in de zon. Dan ben je dus erg blij met luiken voor de ramen die je huis nog een beetje koel weten te houden. En hoewel het dan aan het eind van de dag alsnog een graad of 28 is in huis, vind je dat dan lekker koel.

Naast de extreme hitte in juni en juli (die voortzette in het begin van augustus) was het ook nog eens extreem droog. Na half mei is er hier geen regen meer gevallen. De altijd groene Bourgogne was dit jaar opeens ZuidFrans geel.

Na ongeveer twee maanden temperaturen tussen ruwweg 25 en 40 graden te hebben gehad, zijn wij begin augustus op vakantie gegaan. Onze vakantie was een vakantie in 3 delen: eerst een kleine week naar Nord-Pas-de-Calais, daarna de veerboot van Calais naar Dover (Engeland), een dikke week kamperen in Wales en daarna 4 dagen uitwisseling met onze zusterstad Baldock (Engeland). We hebben een prachtige vakantie gehad, maar oh, oh, wat zijn wij verwend geraakt met dit Bourgondische weer. In Nord-Pas-de-Calais hadden we de eerste dagen temperaturen van 20 tot 25 graden, maar wij vonden dat best frisjes. Toen het daarna nog begon te regenen en de temperaturen nauwelijks boven de 20 graden uitkwamen, vonden wij het zelfs rondweg koud en hadden we de lange broek aan (uitgezonderd enkele bikkels in de puberleeftijd).

In Lille, één van de warmste dagen van onze vakantie

In Wales was het niet veel anders. Temperaturen rond de 20 graden en op de twee dagen regen na, was dat op zich best aangenaam, vooral als het zonnetje zich liet zien. Toch vonden wij het maar fris en niet warm genoeg om lekker te zitten lezen. Wel ideale temperaturen om te wandelen en dat hebben we dus ook veel gedaan. 

Wandeling langs de watervallen van Ystradfellte: wel een mooie dag, maar in de schaduw en in het bos toch nog behoorlijk fris

Wandeling langs de watervallen van Ystradfellte: de bikkels in korte broek en t-shirt. 

De wandeling naar de top van de Pen Y Fan was prima te doen in korte broek, maar boven op de 886 meter hoge berg was het erg fris en hadden we best een lange broek en windstopper aangekund.

Gelukkig hadden we tijdens de uitwisseling in Baldock on-Engelse temperaturen van tussen de 25 tot 28 graden met de hele dag zon. Dat maakte veel goed. Evenals de terugkomst in onze eigen regio, waar de hoogzomerse temperaturen nog even bleven voortduren. En dan kan je alleen maar concluderen dat je toch erg snel gewend bent aan een iets ander klimaat en dat je erg verwend bent met zulke temperaturen.

Conduite accompagnée

Hier in Frankrijk heb je verschillende manieren waarop je je rijbewijs kunt halen. Heel populair bij de jeugd is "Conduite Accompagnée". Bij deze vorm van rijles begin je al vroeg met het halen van je "Code" oftewel het theoriebewijs. Zodra je dat hebt en minimaal 16 jaar oud bent, kun je beginnen. Na minimaal 20 uur rijles heb je een pedagogische afspraak (vooral bedoeld om de begeleiders te informeren) en krijg je een certificaat van de rijschool. Daarna kun je zelf aan de slag met je begeleider(s), meestal één of beide ouders. En dan is het een kwestie van ervaring opdoen. 

De vereisten om examen te doen zijn minimaal een jaar Conduite Accompagnée èn 3000 km rijervaring. Tijdens dat jaar hebben leerling en begeleiders nog twee keer een afspraak met de rijschool om ervaringen te bespreken en de vorderingen te laten zien. Van de rijschool krijgt de leerling een boekje waarin alle vorderingen tijdens de eerste 20 lessen worden bijgehouden en waarin alle ritten en bijzondere verrichtingen genoteerd moeten worden. Gelukkig hoeven de regelmatige ritten (bijvoorbeeld van en naar school) niet iedere keer te genoteerd te worden, maar kan worden volstaan met het eenmalig noteren en daarna turven van het aantal keren dat die route wordt gereden. 

Voordelen van Conduite Accompagnée zijn dat je flink op de kosten kan besparen omdat je minder rijlessen hoeft te betalen. Andere voordelen is dat de beginnende bestuurder als ie eenmaal z'n rijbewijs heeft, sneller punten op z'n rijbewijs verzamelt en dat de verzekering voor de beginnende bestuurder die z'n rijbewijs via Conduite Accompagnée heeft gehaald goedkoper is dan voor iemand die op de normale manier z'n rijbewijs heeft gehaald. 

Om duidelijk te maken dat het gaat om een leerling bestuurder die onder de hoede van een begeleider rijdt, ontvang je van de rijschool een sticker voor op de auto op het moment dat je met je begeleiders mag gaan rijden. Ander verkeer weet dan dat ze te maken hebben met iemand die het autorijden aan het leren is.

Gisteren hadden we de eerste pedagogische afspraak met de rijschool. Thomas had twee uur rijles en wij, zijn ouders, zaten op de achterbank. We keken mee hoe Thomas het deed en kregen allerlei tips van de instructeur. Doe dit, doe dat, hou hier rekening mee, vergeet niet dat je hetzelf ook moest leren en dat je in het begin ook niet alles tegelijkertijd kon, dus help ook daar waar nodig is. En ook voor de begeleider geldt: niet met alcohol op achter het stuur, niet slapen, niet telefoneren, want uiteindelijk is de begeleider de eindverantwoordelijke. Na deze eerste pedagogische afspraak mocht Thomas beginnen met het daadwerkelijke Conduite Accompagnée.

En vandaag natuurlijk gelijk op pad. Wel het advies van de instructeur opgevolgd en eerst zelf naar een grote parkeerplaats gereden en Thomas daar een beetje aan onze eigen auto's laten wennen. En daarna op de passagiersstoel gaan zitten terwijl Thomas het stuur overnam... Doodeng en reuzespannend. Maar naast je zit je eerstgeborene die er duidelijk zin in heeft, voorzichtig is en niet bang is om te rijden. En dat geeft ook vertrouwen. Natuurlijk moet er hier en daar iets gecorrigeerd worden of een aanwijzing gegeven worden, maar dat is normaal. Hij moet het tenslotte nog leren...

Thomas: Wetend dat de 20 uur rijles in een Mini Cooper waren, was de eerste keer rijden in onze Peugeot 107 best wel raar, dan zie je eindelijk eens een keer hoe het er uit ziet voor de bestuurder in de auto waar je zo aan gewend bent. Eenmaal op een grote verlaten parkeerplaats aangekomen mag ik dan eindelijk achter het stuur van de 107, met een gestresste vader rechts naast me. In het begin was het even wennen aan het kleinere benzine motortje van de Peu, die toch wel even een ander "gedrag" heeft dan de diesel die in de Mini zit, maar na een paar minuten was dat geen probleem meer. Vervolgens mocht ik even mijn parkeer-skills laten zien, en pruts daar zonder al teveel problemen de kleine auto achteruit naast een Clio. Vaders ook weer enigszins gerust gesteld, dus weer op weg naar huis. Op de terugweg namen we de lange route, met een "démarrage en côte" oftewel vanuit het niks weg rijden bij de bult op, die jammer genoeg niet de eerste keer goed ging... Toen even de snelweg op en nog geen kwartier later waren we al weer thuis.
Een paar uur later was het moeders beurt, en toen namen we dat bakbeest van een Espace mee... De dikke dieselmotor die daar in zit werd door mij zeer op prijs gesteld, en ik vond het dan ook makkelijker om mij daar aan aan te passen. We zijn nog niet de parkeerplaats af of ik heb Gertie al de stuipen op het lijf gejaagd, want ik wou even weten hoeveel plek ik nodig zou hebben om een volle 180 graden te draaien, en dat met ong. 18-20km/h op de teller.... Laten we zeggen dat dat niet heel erg op prijs werd gesteld gezien het feit dat ze dat helemaal niet verwachtte ;) Eenmaal moederlief tevreden met mijn rijkwaliteiten op de parkeerplaats mocht ik weer even de auto parkeren, iets wat toch een stukje lastiger gaat als je zo'n brede auto hebt. Vooruit in parkeren ging eerst een beetje moeilijk, gek genoeg was het achteruit in parkeren een makkie. En toen mocht ik ook met haar de weg op, nam een iets ander traject om weer terug naar huis te rijden, weer de snelweg op en niet lang daarna was het kleine ommetje alweer voorbij.  Nu ik in beide autos heb gereden krijg alleen nog maar meer zin om auto te rijden, en ik denk dat ik makkelijk aan die 3000 km zit na dat jaartje samen rijden met mijn ouders.

Onverwachte ontdekkingen

Nu Leon het met zijn volleybalteam uit Sennecey-le-Grand tot de landelijke finales van de Coupe de France heeft geschopt, gaan we op vrijdag naar Sennecey voor de training. Goed voor de teambuilding.
Leon z'n teamgenootjes wonen niet allemaal in Sennecey, maar ook in de omliggende dorpen. Ik heb tijdens mijn wandelingen in de buurt van Sennecey al een aantal van die dorpen gezien. Eén van de jongens uit het team van Leon woont in Monceaux  Ragny, een plaatsje dat ik nog niet kende. De moeder van die jongen vertelde me dat het een heel mooi, maar klein plaatsje is en dat er een wandeling is uitgezet. Dus toen ik afgelopen vrijdag met Leon naar Sennecey ging voor de training en het prachtig weer was, besloot ik die wandeling maar eens uit te proberen.

Nadat ik Leon had afgezet bij de sporthal, ging ik met Sep richting Monceaux Ragny. En inderdaad, een prachtig plaatsje. Allemaal oude huizen "en pierre" zoals ze dat hier zeggen. En smalle, bochtige straten, waar twee auto's elkaar nauwelijks kunnen passeren. Een typisch authentiek Frans dorpje, waar leuke details uit het verleden zijn gebleven.

Maar, en da's ook typisch Frans, het is wel een zelfstandige gemeente, met 34 inwoners volgens de laatste volkstelling in 2012. De moeder van het teamgenootje van Leon houdt het op een stuk of veertig inwoners. Ze is tevens eerste (en enige) wethouder en vormt samen met de burgemeester en 5 raadsleden vormt ze het bestuur van de gemeente. Met een heus gemeentehuis.

En doordat ze zo klein zijn, maar wel hun eigen bestuur hebben, is het ze tot nu toe gelukt om nieuwbouw zoveel mogelijk te weren. Helemaal gelukt is het niet, maar de nieuwbouw die er is, is zoveel mogelijk aan het oog onttrokken door groen en aan de straatkant is geprobeerd het nieuwe een uiterlijk te geven dat qua stijl beter bij de rest van het dorpje past. Om meer van dit soort situaties te voorkomen is het dorp nu "village inscrit". Dat betekent dat er strenge regels voor bouw en verbouw zijn om het karakteristieke aanzicht en het historische uiterlijk van het dorp te beschermen.

Niet alleen het dorpje is schitterend, de vallei waarin ze ligt ook. De wandeling was dan ook erg aangenaam.

Hoog tijd voor ... een typisch Frans uitstapje

Nu we toch al weer ruim 3 jaar in Frankrijk woonden vonden we het wel eens tijd worden om een echt wijndomein te bezoeken. Iets wat de echte Fransman regelmatig doet, want de beste wijn haal je natuurlijk niet in de supermarkt maar direct bij de wijnproducent zelf. Genoeg wijnboeren hier in de Bourgogne, maar slechts een handjevol dat biologisch werkt en aangezien dat iets is wat wij belangrijk vinden, zochten we dus naar een biologisch wijndomein. Via internet vonden we er een paar, waaronder Domaine de la Monette in Mercurey. Omdat we al eens wijn van dit Domaine geproefd hadden en dat erg lekker vonden, hebben we via de mail contact gezocht met de (Nederlandse) eigenaren om een bezoekje te plannen. 

Hoewel Mercurey niet heel erg ver bij ons vandaan is, duurt de rit er naar toe volgens het GPS-systeem nog altijd 3 kwartier. We laten ons leiden door het GPS-systeem en zijn verbaasd over de route waar we langs geleid worden. Niet de meest comfortabele route, maar wel de meest directe. En dus worden we over de kleine weggetjes geleid. Heel veel bochten, maar ook heel veel prachtige vergezichten over het mooie glooiende heuvellandschap van de Bourgogne. Vooral het laatste stukje is erg mooi om te rijden. We komen door een heel oud, authentiek dorpje en rijden daarna tussen de wijnvelden door naar Domaine de la Monette.

Na de hartelijke ontvangst worden we door Roelof en Marlon rondgeleid en krijgen we uitleg over het hele proces van het maken van wijn. 

Roelof en Marlon voor hun prachtige domein

We zien de wijnvelden en horen van Roelof en Marlon allerlei wetenswaardigheden over de wijnstruik, eventuele ziektes en andere problemen, de verschillen tussen biologisch en niet biologisch werken in de wijngaard, het snoeien, etc. Er komt meer bij kijken dan je in eerste instantie denkt.  
Daarna nemen we een kijkje in de gebouwen. De sorteertafel is natuurlijk leeg, zo in de wintermaanden, maar niettemin krijgen we door de verhalen en het enthousiasme van Roelof en Marlon een aardig idee van hoe het er in de zomermaanden aan toe gaat.

De sorteertafel tijdens de wijnoogst

Enkele van de kleine cuves waarin de wijn na het persen wordt opgeslagen

En natuurlijk de houten tonnen waarin de wijn ligt te rijpen.

Onze rondleiding eindigde natuurlijk met een proeverij, waarbij we verschillende lekker rode en witte wijnen hebben geproefd. Regelmatig genieten we nu na van ons bezoekje onder het genot van een fijn glas witte of rode wijn.

Met dank aan Roelof en Marlon Ligtmans van Domaine de la Monette voor de foto's. Zie ook www.domainedelamonette.fr